سالهای ابتدایی زندگی هر کودک دارای زمانهای بهیاد ماندنی بسیاری میباشد. ولی بهیاد ماندنیترین زمانی که احتمالا برای شما همیشه ماندگار خواهد ماند، زمانی است که او اولین قدم را به تنهایی برمیدارد. راه رفتن یکی از بزرگترین جهشها در زندگی کودک به حساب میآید، و معمولا والدین تا زمانی که او اولین گام خود را به تنهایی بردارد، در مورد زمان آن دچار نگرانی هستند. هر کودکی به روش خود و در زمان مناسب خود راه رفتن را یاد میگیرد، بنابراین، راه رفتن کودک دوست شما دلیل خوبی برای راه رفتن کودک شما نیست. اما چهطور بفهیم که او میخواهد راه برود و چگونه به این فرآیند کمک کنیم؟
بیشتر کودکان اولین گام زندگی خود را در اولین سال تولد خود برمیدارند، اما در حقیقت این بازه بین 9ماهگی تا 18ماهگی متغیر است. از اینکه کودک شما در مسیر یادگیری راهرفتن، مانند سایر کودکان حرکت نکند اصلا نگران نباشید. برخی کودکان هیچوقت یاد نمیگیرند که چهار دست و پا حرکت کنند یا بخزند؛ آنها به ناگاه بلند میشوند و راه میروند و این کاملا فرآیندی طبیعی است. نکته مهم این است که کودک شما از دستها و پاهای خود برای حرکت استفاده کند. اگر او کارهای زیر را انجام میدهد، مطمئن باشید به زودی راه خواهد رفت:
– غلت خوردن
– به پشت خزیدن
– خزیدن و لیزخوردن به جلو
– با دست از پلهها بالا رفتن
به پیشرفت کودک خود دقت کنید. آیا این حرکات نسبت به قبل بیشتر شده؟ آیا تا حدودی بدن خود را روی زمین جابهجا میکند؟ اگر جواب مثبت است، چیزی برای نگرانی وجود ندارد. اگر در پایان یک سالگی کودک شما هیچ تلاشی برای جابهجایی انجام نمیداد، میبایست با دکتر متخصص مشورت کنید.
بین زمانی که کودک شما میتواند خود را به بالا بکشد و بایستد، تا زمانی که به صورت مستقل راهبرود، تقریبا 1000 ساعت تمرین برای راه رفتن وجود دارد. برای کمک به کودک خود تا برداشتن اولین قدم به تنهایی میتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
– از بدو تولد: مهمترین پیشنیاز برای راه رفتن، داشتن عضلات قوی در ناحیه پشت میباشد، که این مهم از طریق بالا آوردن سر هنگامی که کودک روی شکم خوابیده اتفاق میافتد. بنابراین سعی کنید هنگامی که کودک بیدار است او را به روی شکم بخوابانید و از اسباببازیهای مورد علاقه او برای ایجاد انگیزه به سبب بلندکردن سر استفاده کنید.
– زمانی که کودک مینشیند: کمک کنید که کودک در زمان نشستن تعادل خود را حفظ کند. این کار را میتوانید با قل دادن یک توپ به سمت کودک و بازی با توپ انجام دهید، یا اینکه یک اسباب بازی را جلوی کودک گرفته و به این طرف و آن طرف ببرید، این کار کودک را تشویق میکند که به این طرف و آن طرف کشیده شده و تعادل خود را حفظ کند. زمانی که کودک به این طرف و آن طرف میجهد یا میخزد، عضلات گردن، پشت، پاها و دستان خود را تقویت میکند، به علاوه کنترل بیشتری روی باسن خود پیدا میکند، که این کودک را قادر میسازد خود را از روی زمین بلندکرده و بنشیند و به صورت امنی از حالت نشسته، بخوابد.
– زمانی که کودک میایستد: اجازه دهید که کودک در برابر شما و زمانی که دستهای او را گرفتهاید تاتی کند، در ضمن گاهی یک دست خود را رها کنید تا او سعی کند تعادل خود را حفظ نماید. میتوانید با او فاصله بگیرید و در فاصلهای امن رهایش کنید تا بر روی پای خود بایستد و تعادل خود را حفظ کند و در این حین او را بابت ایستادن تشویق کنید. از تشویق و جایزه در این امر زیاد استفاده کنید.
– زمانی که کودک در خانه گشت میزند: بعد از اینکه کودک در ایستادن استاد شد، شروع به گشت و گذار میکند، این زمانی است که جای دست کودک در همه جای خانه نمایان است. او خود را از روی مبل بالا میکشد تا بایستد و از مبل به دیوار و بعد به میز میرود. در این زمان سعی کنید از صندلی و مبلمان محکم و ثابت استفاده کنید تا به اکتشاف کودک در بین لوازم خانه کمک کنید. کودک شاید نتواند که از حالت ایستاده بنشیند، این چیزی است که او دوست دارد قبل از راه رفتن یاد بگیرد. پس کمک کنید باسن خود را به طرز صحیحی، بدون اینکه دردش بگیرد روی زمین بگذارد.
شما جدیدا کودکی دارید که به تمام خانه میخزد؟ محیط را برای اکتشاف او امن کنید:
– میزهای کوتاه با لبهها تیز را از راه کودک بردارید.
– مبلمانی را که به راحتی سرنگون میشوند کنار بگذارید.
– خانه را خلوت کنید و اشیاء مزاحم را بردارید و از برادر یا خواهر بزرگتر کودک بخواهید که اسباب بازی و وسایل خود را از سر راه کودک بردارد.
– بالا یا پایین راهپله، نرده یا مانع نصب کنید و زمانی که کودک در راهپله است به او نظارت کنید.
– هر شی خطرناکی را از دسترس کودک خارج کنید و در جایی محفوظ با قفل نگه دارید.
وقتی که کودک در خانه است، اجازه دهید که کودک شما پابرهنه باشد و به اطراف برود. اما بیرون از خانه کودک نیاز به کفش دارد. برای انتخاب بهترین کفش برای کودک به نکات زیر توجه کنید:
– هنگام صبح برای کودک کفش نخرید. به این دلیل که حجم پا از صبح تا شب، 5 درصد افزایش پیدا میکند.
– هنگام امتحان کردن اندازه کفش میبایست کودک ایستاده باشد. زمانی که نوک کفش را فشار میدهید باید بین نوک کفش و انگشتان پای کودک به اندازه شست شما فضای خالی باشد و در ضمن بتوانید انگشت کوچک خود را در کفش و پشت پای کودک فرو کنید.
– اجازه دهید کفش مدت زمان کوتاهی مثل چند دقیقه پای کودک بماند، سپس پای او را وارسی کنید. اگر علامتی از وجود حساسیت یا قرمزی در پایش بود، کفش را پس دهید.
– هر ماه سایز پای کودک خود را چک کنید. در این سن سرعت رشد پا بسیار سریع میباشد. خود را آماده کنید که هر سه ماه یکبار کفش را تعویض کنید.
برداشتن نخستین گام کودک لحظه هیجانانگیزی در زندگی هر پدر و مادری است، سعی کنید صبور باشید. هر کودکی در زمان مخصوص به خود شروع به راه رفتن میکند. بهترین کاری که از دست شما برمیآید این است که تشویق کنید، محیط را امن کنید و صبر کنید. به زودی جای پای کودک خود را در همه جای خانه خواهید دید.